ΑΝΟΔΙΩΣΗ ΕΞΑΡΤΗΜΑΤΩΝ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ

Όλοι γνωρίζουμε την ευρεία γκάμα εξαρτημάτων από αλουμίνιο και ειδικότερα στο αντικείμενό μας , τον μοντελισμό. Όσοι προσπαθήσαμε να κατασκευάσουμε αντικείμενα από αλουμίνιο επιχειρήσαμε ένα τελικό φινίρισμα που θα παρέπεμπε σε εργοστασιακή κατασκευή. Ξεκίνησα λοιπόν να μελετώ αυτή την τεχνική καθώς το αποτέλεσμα μπορεί να προσδώσει εξαιρετική αντοχή και ένα άκρως ικανοποιητικό χρωματικό μοτίβο στο αλουμίνιο .Η αλήθεια είναι ότι ταλαιπωρήθηκα προκειμένου να φτάσω σε ένα ικανοποιητικό για τα δεδομένα μου αποτέλεσμα . Αλλά να μην σας ζαλίζω ας μπούμε στο θέμα
Περιγραφή
Πολύ συνοπτικά .Η ανοδίωση στην ουσία αποτελεί μια διεργασία , το αποτέλεσμα της οποίας προσδίδει στην επιφάνεια του αλουμινίου εξαιρετική ανθεκτικότητα στην διάβρωση . Θωρακίζει δηλαδή σαν μανδύας το αλουμίνιο και το προστατεύει από την διάβρωση. Τα στάδια της ανοδίωσης είναι τρία . Το πρώτο η ηλεκτρόλυση το δεύτερο ο χρωματισμός και το τρίτο το σφράγισμα .Το δεύτερο στάδιο μπορούμε να το παραλείψουμε αν δεν επιθυμούμε χρωματισμό. Και ξεκινάμε.
ΝΑ ΤΟΝΙΣΩ ΟΤΙ Η ΑΚΟΛΟΥΘΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΘΕΙΙΚΟΥ ΟΞΕΩΣ (ΚΟΙΝΟΣ ΒΙΤΡΙΟΛΙ ) ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΕΙΝΑΙ ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ ΙΣΧΥΡΟ ΟΞΥ , ΚΑΥΣΤΙΚΟ ΚΑΙ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΣΟΒΑΡΑ ΕΓΚΑΥΜΑΤΑ ΑΝ ΠΕΣΕΙ ΣΤΟ ΔΕΡΜΑ . ΤΟ ΘΕΙΙΚΟ ΟΞΥ ΕΙΝΑΙ ΠΛΗΡΩΣ ΔΙΑΛΥΤΟ ΣΤΟ ΝΕΡΟ .ΚΑΤΑ ΣΥΝΕΠΕΙΑ Η ΑΚΟΛΟΥΘΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΚΡΙΝΕΤΑΙ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΗ. ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ ΙΔΙΑΙΤΕΡΗ ΠΡΟΣΟΧΗ , ΜΕΤΡΑ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΓΑΝΤΙΑ ΓΥΑΛΙΑ ΚΑΙ ΑΕΡΙΖΟΜΕΝΟ ΧΩΡΟ . ΑΝ ΟΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΕΣ ΤΟ FORUM ΚΡΙΝΟΥΝ ΟΤΙ Η ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΝΑΡΤΗΣΗ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΔΙΑΓΡΑΦΕΙ ΝΑ ΤΟ ΠΡΑΞΟΥΝ ΧΩΡΙΣ ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΚΕΨΗ. ΜΕΛΗ ΠΟΥ ΤΥΧΟΝ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΣΟΥΝ ΤΗΝ ΑΚΟΛΟΥΘΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΟ ΠΡΑΤΤΟΥΝ ΜΕ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΤΟΥΣ ΕΥΘΥΝΗ..
Στην ουσία εμβαπτίζουμε το αλουμίνιο σε διάλυμα θεϊκού οξέους και αποσταγμένου νερού ελεγχόμενης οξύτητας για συγκεκριμένο χρόνο , οποίος χρόνος είναι άμεσα συνυφασμένος με το μέγεθος της επιφάνειας , του προς επεξεργασία αντικειμένου και του ρεύματος του τροφοδοτικού μας .
Τι θα χρειαστούμε :
Θεϊκό οξύ (<96%)
Αποσταγμένο νερό
Φύλλο μολύβδου
Τροφοδοτικό με ικανή έξοδο ρεύματος .
Πλαστικά ή γυάλινα δοχεία
Αμπερόμετρο.
Σύρμα αλουμινίου (θα το βρείτε σε κατ/ματα με σιδηρικά ζητήστε σύρμα αλουμινίου για ARGON)

1o ΣΤΑΔΙΟ Η ΗΛΕΚΤΡΟΛΥΣΗ
Ως γνωστόν η ηλεκτρόλυση απαιτεί ηλεκτρολυτικά στοιχεία όπως ηλεκτρολύτη (διάλυμα), πηγή ηλεκτρικού ρεύματος και ηλεκτρόδια. Και φυσικά δοχεία .Λοιπόν. Σε ένα δοχείο με χοντρό πλαστικό ή γυάλινο ,με μέγεθος ανάλογα με τις ανάγκες μας , τοποθετούμε φύλου μολύβδου όπως στην εικόνα .

t
Εδώ να σημειώσω ότι αρκετοί χρησιμοποιούν και αλουμινόχαρτο .Δεν το δοκίμασα . Το μέγεθος των φύλων πρέπει να είναι μεγαλύτερο από το υπό επεξεργασία αλουμίνιο αλλιώς η διαδικασία θα ολοκληρωθεί με προβλήματα όπως σκιές πάνω στο αντικείμενο . Τα φύλλα μολύβδου θα τα ενώσουμε εξωτερικά με καλώδιο ικανό να αντέξει τα ampere μας .Τα φύλλα μολύβδου θα αποτελούν την κάθοδο το (-) δηλαδή της ηλεκτρόλυσης. Μόλυβδο χρησιμοποιούμε επειδή δεν αντιδρά είναι αδρανές ως προς τον ηλεκτρολύτη μας .
Επαναλαμβάνω ότι η διαδικασία γίνεται επικίνδυνη και απαιτεί μέτρα προστασίας γάντια γυαλιά αεριζόμενο χώρο κ.λ.π. .
Στο πλαστικό δοχείο μας τοποθετούμε 6 μέρη νερού αποσταγμένου ή απιονισμένου και 1 μέρος θειικού οξέος αναλογία 16% αν δεν κάνω λάθος.. Υπάρχει και η δυνατότητα να χρησιμοποιήσουμε υγρά μπαταρίας με αναλογία 1:2 δεν το έχω δοκιμάσει. ΠΡΟΣΟΧΗ ΤΟΠΟΘΕΤΟΥΜΕ ΠΡΩΤΑ ΤΟ ΝΕΡΟ ΚΑΙ ΕΠΕΙΤΑ ΠΟΛΥ ΑΡΓΑ ΑΝΑ ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΑ ΤΟ ΘΕΪΚΟ ΟΞΥ.(Αν κάνουμε το ανάποδο το οξύ θα εκτιναχθεί πάνω μας.) Συνεχίζοντας θα παρατηρήσετε ότι κατά την διαδικασία αυτή ρίχνοντας σιγά το οξύ στο νερό το διάλυμα ζεσταίνεται αρκετά .Οπότε πριν συνεχίσουμε το αφήνουμε να κρυώσει μόνο του ή τοποθετούμε όλο το πλαστικό δοχείο με το διάλυμα σε ένα άλλο μεγαλύτερο δοχείο που περιέχει κρύο νερό για να το ψύξουμε. Ψύξη θα χρειαστούμε και κατά την ηλεκτρόλυση διότι θα ανέβει η θερμοκρασία του διαλύματος. Το διάλυμα όταν τελειώσουμε το αποθηκεύουμε σε δοχεία με χοντρό πλαστικό ή καλύτερα σε γυάλινα , σε χώρο προσβάσιμο μόνο σε άτομα που έχουν επίγνωση του κινδύνου. Μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε πολλές φορές.

t
Εν συνεχεία αφού έχουμε επεξεργαστεί το αντικείμενο το γυαλοχαρτίσαμε , το γυαλίσαμε το καθαρίζουμε πολύ καλά πλένοντάς το , με απορρυπαντικό για τα πιάτα , δύο τρείς φορές . Να τονίσω ότι όσο πιο ομαλή , καλοδουλεμένη και γυαλιστερή είναι επιφάνεια του αντικειμένου τόσο πιο όμορφο θα είναι το αποτέλεσμα π.χ.

t και εδώ γυαλισμένο ,

t
Υπολογίζουμε την επιφάνεια του αντικειμένου σε ίντσες και με βάση τον παρακάτω τύπο Τ=(7,5/Ι)*Α (όπου Τα= χρόνος σε min., I=ρεύμα σε Ampereκαι Α= εμβαδόν επιφανείας σε inches) υπολογίζουμε πόση ώρα θα μείνει στο διάλυμα .Ο τύπος και πολύ βοήθεια αντλήθηκαν από http://www.shadowguarddev.com/alex/anodizing/Αφού πλύνουμε καλά το αντικείμενο εν συνεχεία δεν το ξαναγγίζουμε με γυμνά χέρια και το τοποθετούμε σε αποσταγμένο νερό έως ότου είμαστε έτοιμοι για την ηλεκτρόλυση.
Πάνω από το δοχείο με το διάλυμα δημιουργούμε σημεία στήριξης ώστε να κρεμάσουμε το αντικείμενο στο διάλυμα . Δένουμε το αντικείμενο σφιχτά με χοντρό σύρμα αλουμινίου . Στο σημείο της επαφής δεν θα ανοδιωθεί .Η σύνδεση έχει ως εξής . Το (+) , άνοδος του τροφοδοτικού μας θα πάει στο αντικείμενο και το (-) θα πάει στα φύλλα μολύβδου . Αν τα τοποθετήσετε ανάποδα δεν θα πετύχει η ανοδίωση. Επαναλαμβάνω τα σημεία ενώσεων να είναι σφιχτά αλλιώς θα αποτύχουμε. Συνδέουμε σε σειρά το αμπερόμετρο και τοποθετούμε το αντικείμενο στο διάλυμα .Στα δύο πρώτα λεπτά θα δούμε να σταθεροποιούνται τα ampere . Υπολογίζουμε πάλι με βάση τον παραπάνω τύπο τον χρόνο και προσαρμοζόμαστε ανάλογα .Εν συνεχεία τα ampere θα μειώνονται σταδιακά.

t
Αν δούμε ότι έχουμε μεγάλη πτώση και αυξομείωση του ρεύματος αυτό υποδηλώνει κακή σύνδεση- επαφή στις ενώσεις μας . Κατά την ανοδίωση θα παρατηρήσετε φυσαλίδες προερχόμενες από τα φύλλα μολύβδου . Επίσης αν δείτε να βγαίνουν φυσαλίδες μόνο από το αντικείμενο αυτό υποδηλώνει ανάποδη πόλωση. Συμβουλή. Κατά την ηλεκτρόλυση θα αντιληφθείτε την άνοδο θερμοκρασίας του διαλύματος. Η ιδανική θερμοκρασία του διαλύματος για άριστα αποτελέσματα είναι μεταξύ 20 και 25ο C . Οπότε χρησιμοποιείστε μεγάλα δοχεία ώστε να παίρνουν αρκετή ποσότητα διαλύματος και ψύξτε όπως είπαμε παραπάνω το ένα δοχείο μέσα στο άλλο με νερό.

t
Μην επιχειρείτε ανοδίωση με πολλά ampere σε μικρό δοχείο με λίγη ποσότητα διαλύματος γιατί κυριολεκτικά το διάλυμα θα βράσει. Όταν χρησιμοποίησα τροφοδοτικό από pc με 13 ampere το σύρμα συγκράτησης του αντικειμένου έλιωσε και έγινε σαν τρίχα . Τώρα χρησιμοποιώ ένα τροφοδοτικό με τάση 19v και ρεύμα 7,5 ampere. Αφού τελειώσει η ανοδίωση βγάζουμε το αντικείμενο από το διάλυμα δεν το ακουμπάμε με γυμνά χέρια και το ξεπλένουμε με το αποσταγμένο νερό . Μέχρι το επόμενο βήμα το αφήνουμε μέσα στο νερό και όχι στην ατμόσφαιρα στον αέρα για να μην στεγνώσει και μας κάνει κηλίδες.
2o ΣΤΑΔΙΟ ΒΑΨΙΜΟ
Τώρα το αντικείμενό μας έχει φτιάξει την μεμβράνη που λέγαμε και οι πόροι του έχουν ανοίξει .Αν θέλουμε μπορούμε να το βάψουμε ή να το αφήσουμε στο φυσικό του χρώμα.
Υπάρχουν βαφές στο εμπόριο (στο εξωτερικό. Ελλάδα δεν βρήκα , ή τουλάχιστον δεν βρήκα σε διαδικτυακά σε κατ/τα ) αποκλειστικά για αυτή την χρήση αλλά έχουν κάποιο κόστος θα τις βρείτε με αναζήτηση ως dye anodized aluminum. Εγώ τα έβαψα με βαφές αυγών . Και είμαι σε δοκιμές με βαφές για μάλλινα ρούσα και βαφή ζαχαροπλαστικής. .Αραιώνουμε πολύ καλά την βαφή μας με αποσταγμένο νερό και ζεσταίνουμε σε θερμοκρασία 60 c, ΟΧΙ ΠΑΡΑΠΑΝΩ και βουτάμε το αντικείμενο στην βαφή κουνώντας το ταυτόχρονα .Όση πιο πολύ ώρα το αφήνουμε στην βαφή τόσο πιο σκούρο θα γίνει.

t
Κατόπιν το ξεπλένουμε με αποσταγμένο νερό . Προσέχετε το εξής .Αν η βαφή δεν αραιωθεί σωστά και είναι πυκνή δεν πρόκειται το χρώμα να εισχωρήσει στους μικροπόρους του αντικειμένου και θα γλιστρά σαν νερομπογιά πάνω στην επιφάνεια.
3o ΣΤΑΔΙΟ ΣΦΡΑΓΙΣΜΑ, ΤΕΛΙΚΟ ΣΤΑΔΙΟ .
Σε αυτό το στάδιο θα σφραγίσουμε την επιφάνεια και τους πόρους του αντικειμένου μας για να αποκτήσει πλέον την ανθεκτικότητα που λέγαμε και να κρατήσει και τυχόν το χρώμα του, αν το έχουμε βάψει. Βράζουμε λοιπόν αποσταγμένο νερό και τοποθετούμε μέσα στο νερό το αντικείμενο και το αφήνουμε να βράσει για 15 λεπτά.

t
Εδώ παρατηρούμε αν το έχουμε βάψει , ότι η βαφή του αρχίζει να χάνει την σκούρα απόχρωση που είχε αρχικώς .Αυτό το μειονέκτημα έχουν οι ερασιτεχνικές βαφές π.χ. των πασχαλινών αυγών. Άλλος τρόπος είναι να το αφήσουμε στον ατμό του νερού που βράζει για 25 λεπτά . Με τον τρόπο αυτό είναι πιο ήπια η απώλεια του αρχικού χρώματος.

t
και άλλη μία

t
Επαναλαμβάνω ότι το σφράγισμα είναι απαραίτητο είτε το βάψαμε είτε όχι ώστε να κλείσουν οι πόροι του αλουμινίου.