[gliderguider]

Από τον Νίκο Βουλουμάνο ΕΠΙΣΚΕΥΗ COMPOSITE ΦΤΕΡΟΥ Εχω εκφράσει και παλαιότερα στο forum την προσωπική μου άποψη: ο μαζικός μοντελισμός παγκοσμίως (αλλά και στην Ελλάδα ειδικότερα) οδεύει προς την έννοια του παιχνιδιού-σπόρ και όχι του τρίπτυχου Σχεδίαση – Κατασκευή – Πτήση. Λίγοι μοντελιστές κατασκευάζουν πλέον (έστω και από κιτ) οι ίδιοι τα μοντέλα τους (και ελάχιστοι τα σχεδιάζουν). Το χόμπι επικεντρώνεται στην πτήση έτοιμων μοντέλων, συχνότατα κατασκευασμένων σε κάποια χώρα της Ασίας. Δεν θα ασχοληθούμε όμως με το φαινόμενο αυτό, ούτε με τις αιτίες που το προκάλεσαν, εδώ. Το θέμα είναι ότι λόγω της ελάχιστης ενασχόλησης με την κατασκευή ( που συνήθως σημαίνει απλώς τοποθέτηση ηλεκτρονικών κλπ. στο μοντέλο) έχουν πάψει να υπάρχουν, στους νέους κυρίως μοντελιστές, και οι στοιχειώδεις γνώσεις και αρχές της επισκευής μετά από μιά ζημιά. Το πρόβλημα αυτό παρουσιάζεται ακόμη πιό έντονο στα έτοιμα μοντέλα από καλούπι (composites). Αν γίνει η στραβή σε ένα τέτοιο μοντέλο, συνήθως ακολουθείται η (δαπανηρή) οδός της παραγγελίας ανταλλακτικού από τον κατασκευαστή. Αφορμή για το άρθρο αυτό δόθηκε όταν τα κατάφερα να στουκάρω ένα scale τετράμετρο ανεμόπτερο (ASW 28-18), αφού δεν ακολούθησα τη στάνταρ διαδικασία προσγείωσης που είναι αναγκαία για ότι είναι μεγαλύτερο των 3 – 3.5 μέτρων. Αποτέλεσμα: άσχημο σπάσιμο του αριστερού φτερού όχι μόνον στο skin, αλλά και στα δοκάρια από ανθρακονήματα πάνω και κάτω. Τα υπόλοιπα (ξεκόλλημα στη βάση κάποιων σέρβο κλπ.), πταίσματα. Κόστος ανταλλακτικού φτερού: 175 Ευρώ χωρίς τη μεταφορά. Παρακάτω περιγράφεται η επισκευή σε βήματα: 1. Η κατάσταση πριν την επισκευή στην κάτω πλευρά (πάνω φωτό) και στην άνω. Σπασμένα και τα δυό δοκάρια από carbon, σπασμένο και ξεκολλημένο το skin (που είναι σάντουιτς υαλούφασμα - μπάλσα - υαλούφασμα). Η θήκη για το joiner, ευτυχώς, απείραχτη. 2. Η επισκευή αρχίζει με το προσεκτικό ξήλωμα των 2 παλαιών δοκών από ανθρακόνημα (carbon), πάνω και κάτω, από τη ρίζα έως και αρκετά εκατοστά μετά το σπάσιμο. Να τονιστεί ότι για αποφυγή συγκέντρωσης ανεπιθύμητων σημειακών τάσεων (stress risers) θα πρέπει οι έξω (προς το τιπ του φτερού) άκρες των ξηλωμάτων να μην τελειώνουν απότομα αλλά να «σβήνουν» ομαλά και τα δύο ξηλώματα να μην έχουν το ίδιο μήκος. Χρόνος: 30 λεπτά 3. Το αποτέλεσμα (επάνω πλευρά) μετά την επέμβαση. Εχει μείνει λίγο μόνον carbon στο κουτί του joiner. Προσέξτε το σταδιακό σβήσιμο του carbon στα αριστερά, όπως τονίσαμε παραπάνω. Ακόμη, την λιγάκι πρόχειρη κατασκευή του τσέχου, που έβαλε χύμα το joiner box δίπλα στο δοκάρι χωρίς πλευρική συνέχεια μεταξύ τους (δημιουργώντας δηλαδή stress riser, που ήταν και υπεύθυνο – μαζί με τα χέρια μου - για το σπάσιμο) και βασίστηκε μόνον στο carbon πάνω και κάτω για την αντοχή του συνόλου. 4. Στις δυό αυτές φωτό φαίνεται η προσπάθεια να μπεί το φτερό σε κάποιο είδος νάρθηκα, που είναι αναγκαίος, ειδικά στα πρώτα στάδια της επισκευής, για να διατηρήσει το φτερό την ευθυγραμμία του. Το φτερό πιάστηκε με χαρτοταινία πάνω σε ένα κομμάτι μελαμίνης και αυτή πάνω σε ένα απόλυτα επίπεδο κομμάτι νοβοπάν (μια πρέσα φτερών). Χρόνος: 15 λεπτά 5. Ενίσχυση της κατάστασης εμπρός και πίσω από το δοκάρι με 6mm μπάλσα και 5λεπτη epoxy/microfibers. Έτσι, εκτός του ότι συνδέεται το joiner box με την ξύλινη δοκό, δημιουργείται και μιά φαρδιά βάση, πάνω στην οποία θα πατήσει το νέο carbon. Κανονικά θα έπρεπε τα νερά της μπάλσας να είναι εγκάρσια, κάτι τέτοιο όμως θα σήμαινε μεγάλη απορρόφηση ρητίνης στο επόμενο στάδιο, με αντίστοιχη αύξηση του βάρους. Ετσι τα νερά μπήκαν κατά τη διαμήκη φορά. 35 κομμάτια ίνες carbon 12Κ βράχηκαν με epoxy και τοποθετήθηκαν στο κανάλι. Προσέξτε ότι, στα δεξιά της φωτογραφίας, οι ίνες «σβήνουν» σταδιακά και όχι απότομα.(οι ίνες έχουν διαβραχεί αρκετά όταν γυαλίζουν - είναι προτιμότερο να μπεί λίγη παραπάνω epoxy, παρά λιγότερη). Η ανώμαλη επάνω επιφάνεια των ινών δεν μας απασχολεί ιδιαίτερα για την ώρα. Χρόνος: 60 λεπτά Αφήνουμε την epoxy να πολυμεριστεί σε αυξημένη θερμοκρασία (λάμπα πυρακτώσεως) όλη νύχτα. 6. Επαναλαμβάνουμε το βήμα 5 και για την άλλη πλευρά του φτερού. Χρόνος: 45 λεπτά 7. Κόβουμε με πριονάκι τις ίνες που περισσεύουν στη ρίζα του φτερού. Κατόπιν αποκαθιστούμε τη χαμένη λεπτή μπάλσα του skin: κόβουμε σε απλά γεωμετρικά σχήματα την τσακισμένη μπάλσα και την αντικαθιστούμε με άλλη, ίδιου πάχους, τοποθετώντας μικρά κομματάκια-οδηγούς κάτω από τη μπάλσα-πλαίσιο που απέμεινε (δυστυχώς ξέχασα να πάρω εδώ φωτογραφία). Τρίβουμε πρόχειρα όλη την επιφάνεια, μαζί και το carbon, με το χέρι ή παλμικό τριβείο. Προσέξτε ότι εκεί που αρχίζει το gelcoat του φτερού το έχουμε τρίψει ώστε να σβήνει σταδιακά και έτσι να πατήσει το γυαλί σωστά αργότερα. Χρόνος: 90 λεπτά 8. Γυρίζουμε το φτερό ανάποδα, χωρίς νάρθηκα πλέον, αφαιρούμε τα χειλάκια-οδηγούς που δεν είδατε ποτέ σε φωτό και περνάμε το skin 2 χέρια 50ρι γυαλί. Το γυαλί κουρμπάρει κοντά στο δοκάρι και πιάνει και στην 6ρα πλαϊνή μπάλσα, δένοντας έτσι σημαντικά την ένωση skin-δοκαριού. Προσθέτουμε στην epoxy που περίσσεψε glass bubbles και στοκάρουμε κενά στο carbon. Επίσης τοποθετούμε ένα μπλόκ μπάλσας στην γωνία (κάτω δεξιά) του φτερού και μιά ενίσχυση στη ρίζα. Αφήνουμε να πολυμεριστεί όλη νύχτα σε αυξημένη θερμοκρασία. Χρόνος: 60 λεπτά 9. Στοκάρουμε με epoxy και microballoons όπου χρειάζεται Χρόνος: 20 λεπτά 10. Αποκαθιστούμε με τον ίδιο τρόπο το skin της άλλης πλευράς. Παρατήρηση: η νέα μπάλσα έχει εδώ ήδη περαστεί με 2 χέρια 50ρι γυαλί, πρίν κοπούν τα κομμάτια, αλλιώς δεν θα μπορούσαμε, τουλάχιστον σε αυτό το λεπτό φτερό, να τη στρώσουμε με ταχυδακτυλουργικά απο τη μέσα πλευρά. Ξανατρίβουμε προσεκτικά και τις δύο όψεις του φτερού. Χρόνος: 90 λεπτά 11. Παρατηρούμε με τη βοήθεια της γωνιάς ότι η επισκευή στην άνω πλευρά του φτερού έχει «κοιλάσει» λίγο (δεν φαίνεται εύκολα στην φωτό). Κολλάμε με αργή κυανοακρυλική άλλο ένα λεπτό φύλλο μπάλσα πάνω στο πρώτο και το τρίβουμε με μια μακρυά γυαλοχαρτίστρα έτσι ώστε να «γεμίσει» η κοιλότητα και να αποκατασταθεί η αεροτομή. Χρόνος: 20 λεπτά 12. Στρώνουμε με epoxy δυό χέρια 50ρι γυαλί σε κάθε πλευρά του φτερού. Αφήνουμε να πολυμεριστεί αποβραδίς με τη γνωστή λάμπα. Κόβουμε τα γυαλιά που περισσεύουν και τρίβουμε καλά με 180ρι γυαλόχαρτο. Χρόνος: 90 λεπτά 13. Ρίχνουμε 2-3 χέρια στόκο πιστολιού (πολυουρεθάνης) και στις δυό πλευρές. Το πιστόλι δεν είναι απαραίτητο, μπορούμε κάλλιστα να περάσουμε το στόκο με ρολάκι ή και πινέλο. Αφήνουμε κάθε χέρι να στεγνώσει αποβραδίς και την άλλη μέρα τρίβουμε καλά με 180ρι γυαλόχαρτο. Μόλις σβήσουν οι όποιες ανωμαλίες ή κενά είμαστε έτοιμοι. Τρίβουμε το τελικό χέρι με λειαντικό φίνο σφουγγαράκι και νερό. Στις δυο αυτές φωτογραφίες φαίνεται το τελικό αποτέλεσμα, έτοιμο για βάψιμο. Χρόνος: 90 λεπτά Παρατηρήσεις και συμπεράσματα: Το φτερό είναι πτήσιμο ακόμη και άβαφο, αφού ο στόκος πιστολιού δίνει πολύ καλή επιφάνεια. Το βάψιμο είναι, πρακτικά, μόνον για το μάτι (δικαιολογίες για να το βάψω του χρόνου ή αργότερα) Κόστος των υλικών: θα έλεγα γύρω στα 15 Ευρώ. Κανένα ειδικό ή ακριβό εργαλείο απαραίτητο. Η συνολική αύξηση του βάρους του φτερού ήταν 22 γραμμάρια, κι αυτά κοντά στη ρίζα. Θα ακολουθήσει ζύγισμα και τοποθέτηση μικρού βάρους στο άλλο φτερό (μέσα στο κουτί του σέρβο). Ο συνολικός χρόνος για την επισκευή ήταν περίπου 10 ώρες, χωρισμένες σε αρκετά μικρά διαστήματα αφού, δυστυχώς, σε αυτού του είδους τις επισκευές είναι απαραίτητο να σταματάμε κάθε τόσο (βράδια) για να πολυμερίζεται η epoxy ή οι στόκοι. Το πραγματικό χρονικό διάστημα λοιπόν ήταν 7-10 ημέρες, με 1-1,5 ώρα δουλειάς κάθε βράδι. Καθόλου άσχημο μεροκάματο, αν σκεφτείς το κόστος ενός νέου φτερού (εντάξει, το νέο θα ήταν ομορφότερο). Με τα χρήματα που γλίτωσα θα αγοράσω υλικά για το νέο 6,5μετρο Jantar 2B που ετοιμάζω... Σχόλια και ερωτήσεις για το άρθρο στο φόρουμ: Επισκευή composite φτερού