Καταστήματα
  Κεντρική σελίδα
  Αρθρα
  Links
  Σύλλογοι
  Γιατί αυτή η σελίδα;

WWW Aeromodelling GR

Aeromodelling GR - IBabylon ThemeClassic YaBB SE ThemDelta TPNetBiz TPOmega TPSMF Default Theme

[The machinist]

Από τον Πάνο Λαμπράκη Η εφαρμογή των μηχανουργικών εργαλείων στον αερομοντελισμό Θα εκθέσω εδώ μερικές από τις απόψεις μου γύρω από τα μηχανουργικά και συγκεκριμένα γύρω από τον τόρνο ο οποίος είναι πιο προσιτός και εύκολος από τις εργαλειομηχανές που υπάρχουν. Να θυμίσω εδώ οτι είμαι ερασιτέχνης και δεν έχω σπουδάσει το αντικείμενο. Οπότε, εάν κάποιος έχει να συμπληρώσει κάτι ή να δώσει μια καινούρια ιδέα θα ήταν χρήσιμο να το επισημάνει και να βοηθήσει στην βελτίωση, με μήνυμα στο σχετικό θέμα συζήτησης στο φόρουμ. Ο σκοπός του κειμένου αυτού δεν είναι να εντυπωσιάσει (αυτούς που δεν ξέρουν), είναι να μπορέσουμε όλοι, απομυθοποιώντας τον, ν' ασχοληθούμε με τον μαγικό (κατ’ εμέ) κόσμο των μηχανουργικών με επιτυχία και να μπορέσουμε να δημιουργήσουμε. Μεγάλο θέμα η δημιουργία και να σε τρώει το κεφάλι σου συνέχεια να καταπιαστείς με κάτι. Ο ανήσυχος, ο εφευρέτης, ο ερευνητής, ο πρωτοπόρος, αυτοί κάνουν τον κόσμο να γυρίζει και να προχωράει εμπρός. Εάν δεν υπήρχαν αυτοί, ακόμα θα τα “κακαρώναμε” από ένα κρύωμα! Ας αρχίσουμε να λέμε γι’ αυτό που απασχολεί όλους αυτούς που δεν αρκούνται στο Black & Decker! Ο τόρνος και οι εφαρμογές του Θεωρώ αυτονόητο οτι όσοι θέλουν να αγοράσουν / ασχοληθούν με τόρνο ξέρουν πως είναι και τι κάνει το κάθε εξάρτημα επάνω του, οπότε δεν θα αναλύσω πως λειτουργεί ο τόρνος κλπ.. Λοιπόν, όπως είπα και σε προηγούμενο post μου, εάν θέλετε να αγοράσετε τόρνο, ψάξτε το καλά ξεκινώντας με την ερώτηση: “τι θέλω να κατασκευάζω, πόσα χρήματα διαθέτω, που θα τον τοποθετήσω, έχω πηγαία όρεξη να μάθω;”. Να απαντήσω και στις τέσσερις ερωτήσεις; Εάν θέλετε να κατασκευάζετε εξαρτήματα για το μοντελισμό εξαιρετικής ακριβείας και γενικές κατασκευές/μετατροπές για οτιδήποτε μικρό που θα χρειαστείτε, πιστεύω ένας τόρνος με τσοκ διαμέτρου 100mm σας είναι αρκετός. Εάν θέλετε ένα τόρνο να τορνάρετε ρόδες κάρου και βίδες 2mm μάλλον πάτε με λάθος προσέγγιση. Αν ο τόρνος που βρήκατε είτε μεταχειρισμένος είτε καινούριος είναι μεγαλύτερος και έχει μεγάλο τσοκ ας πούμε 200 mm κανένα πρόβλημα! Μπορείτε να προμηθευτείτε ένα μικρότερο και να το προσαρμόσετε στο κεντρικό τσοκ (βλέπε φωτο 1η). Αυτό που δεν θα πρέπει να τσιγκουνευτείτε σε ένα τόρνο είναι το ωφέλιμο μήκος του “κρεβατιού” από κέντρο σε κέντρο. Θα το χρειαστείτε σε κάποιον μακρύ άξονα και θα λέτε άσχημα λογάκια για την τύχη σας κλπ. Οπότε να υπολογίζετε από 400 € και πάνω για ένα κινέζικο. Ανάλογα με το μέγεθος και την ποιότητα πάει και η τιμή. Λογικό ε; Οπότε όσα έχετε ευχαρίστηση!!! Άλλο ένα σημαντικό θέμα είναι, εάν μπορείτε, να δείτε από κοντά το μηχάνημα που θα αγοράσετε και να το περιεργαστείτε! Οσο για την τοποθέτηση, ή στην βάση του(εάν υπάρχει) ή ακόμα καλυτέρα σε ένα χοντρό ξύλινο πάγκο ο οποίος θα είναι βιδωμένος σε τοίχο ή σε πάτωμα. Δεν θέλετε την ώρα βαριάς κοπής να χοροπηδάει ο τόρνος δεξιά και αριστερά. Σίγουρα πρέπει να έχετε όρεξη, υπομονή, πειθαρχία για να καταφέρετε κάτι καλό. Αυτό που, εάν μπορείτε να επιλέξετε κάντε το, είναι το τσοκ. Προτιμότερο με 4 “μάγουλα” δαγκάνες γιατί θα έχετε την ευκαιρία να πιάνετε τετράγωνα εξαρτήματα. Δεν έχω να σας προτείνω κάτι όσον αφορά την αγορά τόρνου γιατί δεν θέλω να φαίνεται σαν διαφήμιση, αλλά να σας θυμίσω ότι “οτι πληρώνεις παίρνεις» και οτι «ο καλός μηχανουργός κάνει και τον χειρότερο τόρνο να δουλεύει τέλεια!”. Αφού πήρατε τον πολυπόθητο τόρνο σας, ΔΙΑΒΑΣΑΤΕ ΤΙΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ (μπείτε στον κόπο και διαβάστε το manual που έρχεται με το εργαλείο, ποτέ δεν ξέρετε τι μπορεί να ανακαλύψετε / γλυτώσετε, κάτι ξέρει ο κακόμοιρος ο κατασκευαστής που το βάζει μέσα) και τον τοποθετήσατε ΓΕΡΑ σε σωστή βάση, ελέγχοντας προηγουμένως εάν είναι σε καλή κατάσταση χωρίς να λείπει ή να έχει σπάσει κάτι, ήρθε η ώρα να τον καθαρίσετε από το ειδικό γράσο που έχουν συνήθως αυτά τα μηχανήματα για την σκουριά και να τον λιπάνετε. Αφού γίνουν όλα αυτά ήρθε η ώρα να παίξετε μαζί του και να τον περιεργαστείτε με τις ώρες. Αρχίστε να πειραματίζεστε σε μαλακά υλικά με λίγες στροφές και με εγκράτεια. Καλό θα ήταν τα κοπτικά να τα έχετε προμηθευτεί έτοιμα ώστε να μην χρειάζεται να ακονίσετε δικά σας (είναι λίγο νωρίς γι’ αυτό). Θα κάνω μια μικρή λίστα με τα εξαρτήματα που εάν γίνεται να τα πάρετε μαζί με τον τόρνο, θα κάνετε ΜΕΓΑΛΗ ΧΑΡΗ στον εαυτό σας. Πρώτο και σημαντικότερο: δυο DRO’s (Digital Read Out,φωτο 2). Αυτά τα εξαρτήματα είναι μετρητές μετακίνησης των αξόνων. Δεν θα θέλατε να μετράτε στροφές με το χέρι μέχρι να φτάσετε στο σημείο που θέλετε. Αυτά τα εξαρτήματα θα τα βρείτε καινούρια στο Ebay και οι τιμές τους είναι εξαιρετικά χαμηλές (πχ ένα DRO 40 cm κάνει 70€). Έχουν ακρίβεια +- 0.03 mm, μηδενίζουν σε οποιαδήποτε θέση και μετράνε σε ίντσες και mm. Αυτά δυστυχώς πρέπει να τα προσαρμόσετε επάνω στον κάθε άξονα μόνοι σας και με ιδιαίτερη ακρίβεια. Δεύτερο, ένα μικρομετρο 0-25 mm (θεωρώ αυτονόητο οτι παχύμετρο έχετε ήδη και είναι και Mitutoyo!!!) Τρίτο, ένα dial indicator, (φωτο 3) με την βάση του ή αλλοιώς "γράφτη" ή "ρολόϊ" όπως το λένε στην μηχανουργική! Αυτό το εξάρτημα χρειάζεται για να κεντράρετε τα εξαρτήματα στο τσοκ του τόρνου ειδικά εάν οι δαγκάνες του τσοκ σφίγγουν ανεξάρτητα. Το πως γίνεται ακριβώς αυτό θα το μάθετε αργότερα! Είναι βαβούρα διαδικασία, αλλά εύκολη Τέταρτο, ένα κομπιουτεράκι σαν αυτό των λογιστών που εκτυπώνει κιόλας για να έχετε σε χαρτί τα αποτελέσματα μιας πράξης. Π.χ.: 44.59-25=19.59, που να θυμάσαι δεκαδικά την ώρα που καίγεσαι να φτιάξεις το εξάρτημα σου; Digital Read Out Dial indicator Πάμε να κόψουμε τίποτα; Από την πείρα μου, το αλουμίνιο θέλει 500-2000 rpm, εξαρτάται την μορφή του εξαρτήματος, πετρέλαιο στο κοπτικό για να μην κολλάει το αλουμίνιο επάνω του και μειώνει την απόδοση του και καλοακονισμένο κοπτικό HSS + 8-10%Co (High Speed Steel με 8-10% κοβάλτιο), με σωστή γεωμετρία για να έχετε καλό φινίρισμα, το οποίο εξαρτάται βέβαια και από τις στροφές. Το μαντέμι 400-600 rpm χωρίς λιπαντικά κλπ, αλλά με κοπτικό καρβιδίου. Το άτιμο το μαντέμι, αν και φαίνεται “χαλαρό” μέταλλο, τρώει τον αιθέρα (η απόλυτη αιχμή κοπής) του κοπτικού χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία! Να θυμάστε οτι οι στροφές πρέπει να προσαρμόζονται ανάλογα με την διάμετρο του εξαρτήματος. Ατσάλι κατεργασίας, μαλακό δηλαδή, ίδιες στροφές με το μαντέμι και κοπτικό ή HSS ή καρβιδίου. Τώρα σε αυτό, εάν του κάνετε ένα “φφσστ” με λίγο λαδάκι δεν παθαίνει τίποτα, καλό κάνει, κακό δεν κάνει. Οσο για τον μπρούντζο, έχει την καλύτερη συμπεριφορά απ’ όλα τα μέταλλα. Βασικά αυτό με τις στροφές είναι ένας γενικός μπούσουλας. Πρέπει να βάζετε την κρίση σας και να βλέπετε τι γίνεται την ώρα που κόβετε, εάν το κοπτικό “ουρλιάζει” και τρεμοπαίζει, κάτι δεν πάει καλά! Μειώστε τις στροφές, ελέγξτε εάν είναι ακονισμένο το κοπτικό σας και ότι το βάθος κοπής είναι σωστό. Το πόσο υλικό μπορείτε να αφαιρέσετε σε κάθε πέρασμα του κοπτικού σας εξαρτάται κυρίως από την στιβαρότητα του τόρνου σας, το μέγεθος/ιπποδύναμη του και το υλικό που κόβετε. Εγώ προσωπικά με τον τόρνο που έχω και το μέγεθος του αναιρώ την φορά έως 0.70 mm σε αλουμίνιο, 0.50 σε μπρούντζο, 1.00mm σε τεφλόν / πλαστικό, 0.20-0.30 μαντέμι, σίδερο, ατσάλι. Μέχρι τώρα δεν έχω πρόβλημα και κόβω άνετα χωρίς να ζορίζω τον τόρνο και εμένα. Ειναι δυο διαδικασίες στον τόρνο. Το ξεχόντρισμα και το φινίρισμα (μερικές φορές παρεμβάλλεται και προφινίρισμα). Δηλαδή έχουμε έναν αλουμινένιο άξονα διαμέτρου 44.59 mm και θέλουμε να τον πάμε σε 25.00 mm. Θα περάσουμε κοπές βάθους 0.70-0.80 την φορά και όταν φτάσουμε στα 25.50 θα κάνουμε περασματάκια 0.10 την φορά, ελέγχοντας με το μικρόμετρο που βρισκόμαστε. Να θυμάστε, όταν θέλετε έναν άξονα 25 mm να παίρνετε πρώτη ύλη άξονα όσο πιο κοντά στην διάμετρο που θέλετε, αποφεύγοντας άσκοπο τορνάρισμα. Αλλο ένα σημείο που πρέπει να τονίσω εδώ είναι η ασφάλεια! Πάντα όταν τορνάρετε κάποιο υλικό οποιοδήποτε και να είναι αυτό, να φοράτε προστατευτικά γυαλιά και να αφήνετε το προστατευτικό πλαστικό επάνω από το τσοκ (οι περισσότεροι τόρνοι το έχουν) γιατί περιορίζει τα chips που πετάγονται. Σε κάποιες περιπτώσεις που δεν βολεύει το προστατευτικό, να φοράτε γυαλιά. Τις προάλλες τορνάριζα ένα άξονα ρόδας και την ώρα που είχα σκύψει σχετικά κοντά στο τσοκ, ένα κομματάκι αλουμινίου μου μπήκε στο μάτι, έκανα μια ώρα να το βγάλω (με αρκετό νερό) και εκτός αυτού με έτσουζε το μάτι μετά λόγω του πετρελαίου. Εάν φόραγα γυαλιά δε θα είχα πρόβλημα! Να χρησιμοποιείτε την κρίση σας όπως προείπα, κοινή λογική και όχι βιασύνες! Και εδώ ένα ρητό που είναι πολύ σωστό: "Εάν κάτι σας φαίνεται λάθος , το πιο πιθανό είναι να είναι λάθος!" Τέλος, καλό θα ήταν να γραφτείτε σε ένα forum με μηχανουργικά και να συζητάτε τις απορίες σας και τα προβλήματα σας με άλλους που ασχολούνται με το ίδιο θέμα. Εκτός αυτού, μερικοί έχουν τις ίδιες απορίες με εσάς οπότε μπορεί να βρείτε και έτοιμες απαντήσεις εκεί. Ελπίζω αυτό το κείμενο να έριξε λίγο φως στο θέμα του τόρνου και να ξεκαθάρισε ελάχιστα το τοπίο. Λέω “λίγο” γιατί απ’ όσα μπορείς να κάνεις με τον τόρνο είπα το ένα δέκατο! Ο τόρνος είναι η μητέρα όλων των εργαλείων και με τα κατάλληλα αξεσουάρ και το ανάλογο setup μπορείς να τον χρησιμοποιήσεις ακόμα και σαν φρέζα σε μερικές περιπτώσεις!! Εργαλειομηχανές τριών/τεσσάρων αξόνων κάθετης κατεργασίας και μη Σύντομα... Πάνος Λαμπράκης Για το άρθρο συζήτηση στο Τόρνοι - τορνάκια με ή χωρίς CNC στον αερομοντελισμό.